In de OR: gekozen, maar niet voor elkaar….
door Petra Borgonjen
Het samenstellen van een ondernemingsraad is geen eenvoudige zaak. Het begint vaak met de vraag: stellen zich voldoende medewerkers verkiesbaar? En zo ja, waar gaan en staan die medewerkers dan voor?
Kiezen en gekozen worden
Kies Marcel voor betere arbeidstijden. Kies Karin voor meer flexibele arbeidstijden én thuiswerken. Maar is thuiswerken wel beter? En in wiens belang? Kies Cees, die zich presenteert als ‘de vernieuwer’. De voorgenomen nieuwbouw van een modern bedrijfspand is zijn stokpaardje. Maar kies Arno, als je niet het pand, maar de medewerker wilt vernieuwen. Het persoonlijk opleidingsbudget lijkt immers ieder jaar verder te krimpen. Dat terwijl een groot deel van de collega’s de nieuwste werkmethoden maar nauwelijks onder de knie krijgt.
Verder heeft Fenna zich gemeld, bij wie je goed je ei kwijt kunt. Maar ‘overleeft’ haar luisterende oor een stevige discussie met de bestuurder? Een doortastende leider die niet snel mee gaat in andere ideeën. Dan zie je toch liever Rob aan de overlegtafel. Die staat zijn mannetje wel, maar blijft hij zelf nog wel in dienst? En is zijn financiële inzicht niet erg eenzijdig?
Tja, als personeelslid heb je maar één stem, dus wie kies je dan? Stel dat we precies deze zes kandidaten hebben voor zes zetels. Verkiezingen zijn dan niet nodig. Hebben we nu een OR? Statutair gezien is het zo snel dik in orde. Maar dan…
Uitvinden kost tijd
Deze zes OR-leden zullen zichzelf als functionerende OR nog moeten uitvinden. Zij zijn gekozen, maar zij kozen niet voor elkaar. Van hen wordt wel verwacht eenduidig te reageren op een adviesaanvraag of instemmingsverzoek van de bestuurder. Dat uitvinden kost tijd. Ondertussen is de betreffende organisatie een rijdende trein. Met een bestuurder die soms even door rood rijdt. Training en kennis vergaren helpen, na verloop van tijd. Zeer essentieel is een spoedig gezamenlijk besef dat zij als OR niet gevraagd zijn om het beleid te bepalen. Wel om het belang van álle medewerkers te behartigen, wanneer het bestuur de organisatie verder ontwikkelt. Een OR die er onderling nog niet uit is, mist zijn moment om positief van invloed te zijn.
Bemiddelen
De AS kan de OR op weg helpen naar een opbouwend gesprek met de bestuurder. Daarnaast kan hij of zij een bemiddelende rol spelen bij interne verdeeldheid of andere ongenoegens binnen de OR.
Op de achterbank
Zo is een goed functionerende OR een meerwaarde voor de bestuurder. Zoals een bestuurder laatst zei: “Als ik alleen in de auto zit heb ik altijd gelijk. Maar als de OR met goede vragen op de achterbank zit, dan sla ik regelmatig weloverwogen een andere weg in.”
Petra Borgonjen – Buro Juist